Leading lector Mark de Graaf: ‘We mogen best wat meer dromen’

Waar staat Fontys nu met haar praktijkgericht onderzoek?

‘Ik zie de laatste jaren een slapende reus wakker worden. We maken ook steeds meer de beweging naar buiten. We doen onderzoek in kenniscentra en zijn betrokken bij Centres of Expertises (CoE’s), waarin onderwijsinstellingen, overheid en bedrijven samen werken aan echte vraagstukken uit de maatschappij. Zoals het Centre of Expertise Inclusive Society, waarbij ik ben betrokken en dat eraan wil bijdragen dat iedereen in onze regio die dat wil kan meedoen in de huidige, complexe samenleving. Zowel sociaal, fysiek als digitaal.

Er gebeurt heel veel en lectoren weten elkaar te vinden. Er wordt talent aangeboord. Van docenten en studenten. Ik denk dat veel mensen niet weten hoeveel talent wij hier in huis hebben. Waar we nu aan werken is dat de samenwerking tussen disciplines vanzelfsprekender wordt. Dat álle instituten het belang van praktijkgericht onderzoek inzien en daar geld en tijd voor vrijmaken.

De reus moet nu een eigen en zelfstandig leven gaan leiden. We kunnen als brede hogeschool met opleidingen in veel disciplines ontzettend veel impact maken in de huidige vraagstukken in de samenleving. Zoals met Inclusive Society: Brainport heeft veel voordeel bij de sterke groei van ASML, maar tegelijkertijd kunnen steeds meer mensen in de regio niet meekomen. Om deze tweedeling tegen te gaan wordt al decennia lang beleid gemaakt, met weinig succes. Wij werken met veel disciplines samen, en hebben kennis in huis over hoe wij mensen echt kunnen bereiken en betrekken. Zo kunnen wij wel zorgen dat iedereen de kans krijgt om mee te doen.’

Wat is de grootste uitdaging op dit moment?

‘Die beweging naar buiten, het samenwerken met bijvoorbeeld bedrijven, dat is ook zoeken. En dat is niet altijd makkelijk. Wie neemt wanneer de regie? Je hebt extern te maken met verschillende partijen, intern met onderwijsroosters, en verplichte eindkwalificaties. Het praktijkgericht onderwijs is nog niet “systemisch” in het onderwijs verweven. Dat kost tijd.’

Wat is de rol van de ‘leading lector’?

‘De leading lectoren van Fontys, daarvan zijn er tien, proberen aanjagers te zijn voor met name een betere samenwerking. We willen inspireren en motiveren; binnen en buiten Fontys kansen zien en mensen bij elkaar brengen.

Tegelijkertijd proberen we met het Verbeterprogramma Praktijkgericht Onderzoek (VPO) zoveel mogelijk blokkades weg te halen zodat iedereen aan onderzoek kan meedoen. Ook helpen we bij koersbepaling, het doen van subsidieaanvragen, het waarborgen van continuïteit en het oprichten van consortia.

Het allerbelangrijkste voor mij is dat praktijkgericht onderzoek écht samengaat met het onderwijs en dat studenten eraan meewerken.’

Waarom vind je dat zo belangrijk?

'Ik werk zelf bij Fontys Hogeschool ICT. We werken al jaren met opdrachten uit de praktijk. Ik zie dat het enorm motiverend is voor studenten. Studenten willen impact maken. En dat doen ze als ze met échte maatschappelijk onderwerpen bezig zijn, die positief bijdragen aan de maatschappij.

Voor het project Growth Moves werkten studenten en docenten van onder meer ict, sport en de pabo samen om kinderen op basisscholen meer te laten bewegen. Ze ontwikkelden samen met bedrijven een beweegspel dat de kinderen tegelijkertijd helpt bij automatisch leren, zoals tafeltjes oefenen.

Het leren krijgt meer betekenis in praktijkgericht onderzoek. Als een student voor een studieopdracht voor spek en bonen een project moet documenteren om het over te dragen, doet hij dat plichtmatig en de docent vinkt het af. Maar als die overdracht naar echte mensen gaat, die er verder mee moeten, wordt het heel anders. Deze manier van leren werkt als een hefboom.’

De rol van de docent verandert hierdoor ook. Hoe krijg je iedereen mee?

‘We hebben vertrouwen nodig. In studenten en in elkaar. Ervan uitgaan dat studenten en docenten iets willen en iets kunnen. We zullen veel controle moeten loslaten. Het laatste dat ik zou willen is praktijkgericht onderzoek van bovenaf opleggen, want dat werkt niet. Maar laten we kijken waar we kunnen vernieuwen en waar we het goede kunnen behouden.’

Zelf bezig met onderzoek of interesse? Neem een kijkje op de portal Ondersteuning Praktijkgericht Onderzoek: