Onderzoek naar robots bij het lectoraat Mens en Technologie van Fontys. (Foto: Ton Toemen)
Voor universiteiten is het publiceren over hun wetenschappelijk onderzoek een vaste waarde. In het hbo komt dat pas de laatste jaren op gang. Communicatieconsultants Monique van Laar en Ingrid Oonincx van de Dienst Marketing en Communicatie bezochten een Europees congres over wetenschapscommunicatie en noteerden onder andere deze zes lessen.
1. Communication science in a post-thruth world
Hoe ga je om met ‘infodemic’, nepnieuws en complottheorieën? Soms is het makkelijker om een complot te bedenken of te geloven dan om om te gaan met de feiten van de wetenschappers. De kunst is om ‘cherry picking’ uit data te voorkomen. ‘Inoculatie’ wordt succesvol als tool ingezet en betekent onder andere dat je mensen traint om vooraf onlogische argumenten te herkennen.
Meest opvallend: TikTok wordt nog niet zoveel gebruikt, maar als je het doet moet je dat vanwege de geloofwaardigheid door studenten zelf laten doen. Qua inhoud is dit platform lastig om te koppelen aan onderzoek. Hoe ver ga je met lollige filmpjes? Een universiteit laat op Tiktok alleen locaties zien, de universiteit van Turijn zette TikTok in tijdens het songfestival.
Twitter: er zitten nog veel journalisten op Twitter, dus dat blijft een belangrijk kanaal. Een universiteit kondigde op LinkedIn aan dat er een twitter-take-over aankwam tijdens een congres en kreeg op beide kanalen heel veel reacties. Dat zou ook voor Fontys een kans kunnen zijn. Opmerkelijk: veel landen gebruiken nog Facebook voor hun onderzoekscommunicatie.
3. Let’s develop our public engagement skills
Hoe creëren je betrokkenheid bij je doelgroep? Public engagement gaat over drie p’s: purpose, people, proces, en over dialoog en co-creatie. Opvallendste voorbeeld: op wetenschapsfestivals komt meestal een groep die toch al geïnteresseerd is, daarom gaat een Zwitserse universiteit naar de markt en staat daar tussen het fruit en de groente om wetenschap - en zichzelf - te promoten bij mensen die ze anders niet bereiken.
4. How to ask uncomfortable questions – and how guidelines can help
Wetenschapscommunicatie moet de verantwoordelijkheid nemen om de juiste boodschap door te geven. Te snel of onvolledig communiceren kan voor vervelende situaties zorgen, bijvoorbeeld als een onderzoek niet goed is uitgevoerd of wordt gefinancierd door bedrijfsleven en daarover geen transparantie is. Welke lastige vragen moet je stellen voordat je een persbericht verstuurt? In Duitsland is er een richtlijn opgesteld.
5. The dissemination of science in Iceland
Over succesvolle branding van de universiteit van IJsland. Focus: hoe de beleving rondom onderzoek te verbeteren. Dit deden ze door het inhuren van een topfotograaf, filmer en alle onderzoekscommunicatie op verschillende manieren en op meerdere platformen in te zetten (artikel, foto, film, magazine, digitaal). Dit is een constant proces.
6. Overcoming polarisation and misinformation through data
We hoorden over een Italiaans wetenschappelijk onderzoek naar reacties op de social media op gevoelige onderwerpen. Dit leverde een checklist op voor onderzoekscommunicatieprofessionals op social media: klik hier.
Monique van Laar
mailto:m.vanlaar@fontys.nl