Wendy Hendrickx promoveert op innovatieve gedragsinterventie om beroertes te voorkomen

Ieder jaar krijgen zo’n 40.000 Nederlanders een beroerte. Daarmee is het de op een na belangrijkste doodsoorzaak en de derde belangrijkste oorzaak van invaliditeit. Wie een beroerte overleeft, loopt bovendien een verhoogd risico op een nieuwe beroerte. Wendy Hendrickx en collega’s ontwikkelden een gedragsinterventie die beoogt de kans op een (nieuwe) beroerte te verkleinen. Dit voorjaar promoveerde ze op haar onderzoek.

‘Zitten is het nieuwe roken’, hoor je wel eens. De wetenschap is daar ook helder over: er is een duidelijk verband tussen veel zitten en weinig fysieke activiteiten enerzijds en het krijgen van een beroerte anderzijds. Ongeveer drie op de vier mensen met een beroerte leidt een zogenaamd sedentair en inactief leven. Die sedentaire leefstijl is doorgaans niet bewust gekozen, maar is er als het ware een beetje ingeslopen.

Blended gedragsinterventie
Docent-onderzoeker Wendy Hendrickx, werkzaam bij Fontys Paramedisch, onderzoeksteam Empowering Healthy Behaviour van het lectoraat Health Innovation & Technology, onderzocht met behulp van stakeholders zoals mensen met een beroerte en fysiotherapeuten wat helpt om mensen te ondersteunen hun sedentaire gedrag duurzaam te veranderen. Ze keek onder meer naar persoonlijke gewoontes en dagelijkse routines van mensen en naar hun fysieke en sociale omgeving.

Ze gebruikte haar bevindingen om een 15 weken durende blended gedragsinterventie te ontwikkelen, waarbij een fysiotherapeut met behulp van gedragsveranderingstechnieken deelnemers in de thuissituatie coachte om hun sedentaire tijd te verminderen en te onderbreken.

eCoaching-systeem

Het door Wendy en collega’s ontwikkelde RISE (Reduce and Interrupt SEdentary behaviour) eCoaching-systeem bestaat uit een activiteitenmonitor, een smartphone-applicatie die real-time feedback geeft, e-learningmodules en een monitoringdashboard voor de fysiotherapeut. De patiënt ziet in een app hoeveel zij of hij dagelijks zit en beweegt en wat het weekplan is, en krijgt informatie over bijvoorbeeld minder zitten.

Daarnaast wordt de patiënten ondersteund door iemand uit zijn sociale netwerk, bijvoorbeeld een partner of vriend(in). Deze support en de duur van de interventie verhogen de kans dat de gedragsverandering duurzaam is.

Vervolgonderzoek
Een voorlopige evaluatiestudie liet zien dat de RISE-interventie veelbelovend lijkt om mensen met een beroerte te ondersteunen bij het verminderen en onderbreken van hun sedentaire tijd, waardoor het risico op een nieuwe beroerte waarschijnlijk kleiner wordt. Wendy: ‘Als we de veelbelovende resultaten ook terugzien in de grote vervolgstudie dan kan de RISE interventie echt een bijdrage leveren aan de secundaire preventie na een beroerte.’

Het vervolgonderzoek naar de RISE-interventie loopt nu in verschillende regio’s in Nederland. Wendy hoopt dat in de toekomst deze interventie kan bijdragen aan het verkleinen van het risico op een nieuw event bij mensen die een beroerte hebben gehad en dat deze interventie ook daadwerkelijk toegepast gaat worden in de praktijk. ‘Maar daarvoor is eerst vervolgonderzoek nodig naar de kosteneffectiviteit. We hopen op een vergelijkbaar effect als bij hartrevalidatie: 35 procent minder kans op nieuwe events.’