Wat weerhoudt studenten om met ov naar de campus te komen?

Daarmee willen zij een bijdrage leveren aan de mobiliteitsagenda van Fontys. Een duurzame vitale bereikbaarheid van alle campussen is het uiteindelijke einddoel van deze agenda. Tanja Steenhorst, mobiliteitsconsultant bij Fontys, Ger Post, leading lector voor het kennisthema Smart Mobility en Oscar Roelofs, mobiliteitsmakelaar bij Brainport Bereikbaar vertellen over de samenwerking vanuit onderzoeks-, en overheidsperspectief.

Hoe is het idee voor het onderzoek ontstaan?
Tanja: ´We weten nog te weinig over de motivatie van studenten om voor een bepaald vervoersmiddel te kiezen. Daardoor kunnen we geen effectieve maatregelen nemen. Inzicht krijgen in hun beweegredenen is een belangrijk speerpunt in de nieuwe mobiliteitsagenda.

De studentenpilot van Flytz Mobility in Rotterdam inspireerde mij. Een pilot met 300 studenten die tijdelijk hun ov-jaarkaart moesten inleveren. In ruil daarvoor mochten ze gebruik maken van de Flytz Mobility App en de door Flytz aangeboden mobiliteitsdiensten. Wat zij kunnen, kunnen wij ook, dacht ik. De lijnen in de Brainportregio zijn kort, al snel raakten ook de TU/e, het Summa Collega en Brainport enthousiast om gezamenlijk een onderzoekspilot op te tuigen. Samen hebben we meer slagkracht.

We hebben vervolgens onderzoekers van het kennisthema Smart Mobility benaderd en zij zijn nu betrokken bij de vormgeving en uitvoering van het project. Een mooi voorbeeld hoe we intern als organisatie (met onderwijs/onderzoek) en ook extern (met overheden en onderwijspartners) meer de verbinding met elkaar willen opzoeken om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken.

Oscar: 'Het is mooi dat onderwijsinstellingen, in dit geval het Summa College, de TU/e en Fontys, zelf de regie pakken als het over mobiliteit gaat. Zij kennen de doelgroep en hebben ervaring hoe je dit het beste kunt aanpakken.' [lees verder onder de foto]

Waarom is dit onderzoek zo belangrijk?
Oscar: 'Brainport is een van de sterkst groeiende regio’s van Nederland, dat legt druk op de bereikbaarheid. Er komen meer woningen bij, bedrijven groeien en nieuwe bedrijven vestigen zich in de regio. Gezamenlijk voelden we de behoefte om ook een studentenaanpak te formuleren. Niet alleen vanwege de drukte op de weg, maar ook vanwege de impact nu en voor later. Huidige studenten zijn de medewerkers van de toekomst. De meeste studenten hebben een fiets en een ov-jaarkaart, en toch komt een aanzienlijk deel met de auto. Hoe mooi is het als we ervoor kunnen zorgen dat zij blijven fietsen of treinen, nu en later.'

Tanja: 'Focus op mobiliteit is voor ons een middel om te sturen op bereikbare campussen en om bij te dragen aan andere doelstellingen, zoals een duurzaam en vitaal Fontys. De verbinding tussen onderwijs, onderzoek en organisatie is ook onderdeel van de Fontys for Society-strategie, en daarmee een belangrijke ambitie in de nieuwe mobiliteitsagenda, als bijdrage aan een wendbare organisatie.'

Hoe ziet het onderzoek eruit?
Ger: 'We gaan met studenten in gesprek, hoe zouden zij het willen? Dat doen we in drie klankbordgroepen, één per onderwijsinstelling. We leggen hen verschillende interventies voor om te bepalen welke hun voorkeur hebben. Daar komen een aantal pilots uit.

Eén van de pilots kan bijvoorbeeld zijn het gebruik van Flytz Mo bility, maar ook het laten ombouwen van je fiets tot een elektrische fiets is een mogelijke optie. We vragen deelnemende studenten om een dagboek bij te houden gedurende de pilot. Ook gaan we tussentijds evalueren en komt er een observator die studenten vastlegt in videoportretten. Als je meedoet, doe je ook echt mee. We willen echt van de studenten horen wat hun ervaringen zijn en hoe we hiervan kunnen leren. Welke factoren zorgen ervoor dat zij in beweging komen?

Wat verwachten jullie van het onderzoek?
Ger: 'De studenten die meedraaien in de pilots zijn ambassadeurs of influencers die andere studenten kunnen inspireren.'

Oscar: 'We hopen inzicht te krijgen in de bewuste en onbewuste drijfveren van studenten. We maken gebruik van elkaars expertise en we versterken elkaar. Dit onderzoek heeft een regionaal belang, maar ook een persoonlijk belang. Uiteindelijk is het voor studenten en onderwijsinstellingen beter om bewuste keuzes te maken wat mobiliteit betreft.

Tanja: 'Na de interventies volgt een analyse en rapportage. Daaruit volgt een advies richting Brainport Bereikbaar en de andere onderwijsinstellingen waarmee we een meerjarenplan kunnen opstellen. Samen krijgen we meer voor elkaar.'

Hoe verwachten jullie studenten zover te krijgen dat ze een switch maken?
Oscar: 'Het is lastig om gedrag te beïnvloeden, je moet aan meerdere knoppen tegelijk draaien. Dat kunnen we als Brainport niet alleen. De onderwijsinstellingen kennen hun studenten. Ze weten waar studenten van "aan" gaan.

Tanja: 'Het begint bij het vergroten van bewustzijn. Door alternatieven te bieden die breder zijn dan de traditionele ov-jaarkaart krijgen we studenten hopelijk in beweging. Daarmee kan dit onderzoek ook als input dienen voor landelijke discussies rondom de ov-jaarkaart en de toekomstige invulling daarvan. Studenten hebben een veranderende reisbehoefte: moeten we hier niet tijdens hun studie al in meegaan door hen meer keuzes te bieden? Op deze manier dragen we bij aan blijvend duurzaam reisgedrag, ook in hun werkende leven.