Onderwijsvernieuwing is niet nieuw, afspraken wel

Dit artikel is overgenomen uit Bron, het onafhankelijk nieuwsplatform van Fontys.

'Om onze maatschappelijke opdracht – bijdragen aan een duurzame, inclusieve en vitale samenleving – optimaal uit te kunnen blijven voeren, moeten we ons ontwikkelen tot een talentgericht, onderzoekend en wendbaar Fontys', zei bestuursvoorzitter Joep Houterman vorig jaar in een interview met Bron.

In dat licht is een aantal Fontysinstituten begonnen met het invoeren van talentgericht, meer flexibel onderwijs. Sommigen jaren geleden al en met succes, zoals bij ICT, anderen recenter en minder succesvol, zoals bij de Juridische Hogeschool. Hierdoor ontstonden regelmatig stevige discussies over onderwijsvernieuwing en de vraag naar richtlijnen nam toe. Het kader Talentgericht Onderwijs, dat recent door het college van bestuur is vastgesteld, moet hierin duidelijkheid bieden.

Onderwijseenheden

Dat gebeurt aan de hand van een aantal basisafspraken, die zijn gekoppeld aan de vijf uitgangspunten voor leren, de Fontys-principes voor de vormgeving van het onderwijs. Een van de opvallendste afspraken is dat er gewerkt gaat worden met leeruitkomsten van 15 of 30 studiepunten.

Dit houdt in dat Fontysopleidingen met hetzelfde landelijke beroeps- of opleidingsprofiel de leeruitkomsten en de groepering daarvan in onderwijseenheden met elkaar afstemmen. Studenten bepalen zelf hoe ze hiervan gebruik gaan maken. Tegelijkertijd is er ook altijd nog een voorgestelde leerroute die studenten kunnen volgen om hun leerdoelen te halen.

In het nieuw vastgestelde kader staat ook dat talentgericht onderwijs gefaseerd wordt ingevoerd. Het resultaat staat vast, maar de stappen die iedere opleiding en elk instituut zet zijn anders.

Daar hoort bij dat docenten, leidinggevenden en onderwijsondersteunend personeel goed worden voorbereid op hun coachende rol en dat studenten worden begeleid in hoe ze de regie over hun eigen leerdoelen kunnen nemen. In het verleden ging dat wel eens mis omdat de nieuwe onderwijsmethode in één keer werd ingevoerd. De overgang bleek te groot voor zowel docenten als studenten.

Wat ook verandert, is dat iedere opleiding werkt met het Fontysbrede kader toetskwaliteit. Ook het werken met vastgestelde processen en systemen is nog een uitdaging. Maar instituten blijven verantwoordelijk voor hun eigen onderwijs. Daarbij kunnen ze wel van elkaar leren, sommige instituten zijn al verder in het doorvoeren van de onderwijsvernieuwing.

Ervaringen uitwisselen

Om dit te bevorderen neemt de dienst Onderwijs en Onderzoek het voortouw met het Fontys Netwerk Onderwijsinnovatie. 'Samen met docent-innovatoren uit de instituten bieden we ondersteuning aan instituten bij het implementeren van talentgericht onderwijs', aldus Mirjam Woutersen, directeur van Fontys Onderwijs & Onderzoek.

Wordt met het kader Talentgericht onderwijs voorkomen dat onderwijsvernieuwing voor problemen gaat zorgen op instituten? 'Niemand zal beweren dat er nooit meer iets misgaat', aldus Woutersen. 'Maar docenten en studenten mogen niet de dupe worden van het proces van onderwijsvernieuwingen. Ook de onderwijskwaliteit mag niet in het gedrang komen. Getuige het feit dat we een kader hebben opgesteld en nog een programmaplan gaan opzetten om ondersteuning in het veranderproces beter te organiseren, betekent dat we geleerd hebben van eerdere gebeurtenissen.'