In gesprek met docent en coach Aafke Baars

Hoe ben jij coach geworden?
'Expertise hebben, die overbrengen en met studenten daarmee aan de slag gaan, vind ik superleuk, maar juist de persoonlijke ontwikkeling van studenten mogen begeleiden en daar een bijdrage aan mogen leveren vind ik nog veel interessanter. Dat is met de jaren gegroeid en heeft op een gegeven moment ertoe geleid dat ik mij in de richting van coaching heb ontwikkeld. Openstaan voor veranderingen hoort volgens haar bij de houding van een professional die in het onderwijs werkt. Dit past bij mij als persoon: ik ben nieuwsgierig en leergierig.'

Hoe coach jij?
'Mijn corebusiness is de persoonlijke, professionele ontwikkeling van de student. Ik stel veel vragen, ben nieuwsgierig naar wie de student is, waar die behoefte aan heeft, wat deze persoon wil. Ook ben ik zelf open: ik vind het als coach belangrijk om naast de student te staan. Ik wil werken vanuit gelijkwaardigheid. Voor mijn gevoel mag ik vier jaar lang meereizen met de student en af en toe als coach richting aangeven. Door op de rem te gaan staan, of juist vooruit te duwen. Ik zoek de afstemming. Het uitgangspunt is de kracht van de student.

Als docent leid je en als coach ga je de dialoog aan. Dat wil niet zeggen dat je als coach niks van je kennis en ervaringen deelt. Als studenten vragen: “Ken jij een goed boek over...?” omdat daar op dat moment behoefte aan is, sluit je daarbij aan. Als een student werkt met jonge kinderen, komt vanzelf opborrelen dat ze daar van alles over wil leren. Daar sluit ik vervolgens bij aan. Een metafoor van Omdenken: Een reisleider neemt toeristen mee naar alle plekken die hij kent en deelt de kennis die hij heeft. Een sherpa daarentegen loopt met de groep mee, wijst af en toe en vertelt soms wat, maar loopt niet voorop.

Coaching betekent voor mij ook niet dat ik studenten aan hun lot over laat en zeg ‘zoek het maar uit’. Wel geef ik hun als coach eigenaarschap over hun leerproces. We willen de student "klaarstomen" als pedagoog van de wereld, iemand die pedagogische kwesties ziet en die dat kan aanpakken, kritisch, onderzoekend, autonoom, reflectief maar vooral een creatieve professional is. De student kiest zelf de uitdaging die hij aan wil gaan.'

Hoe ontwikkel jij je?
'Ook als coach stel ik me lerend op: ik vraag feedback aan zowel collega's als studenten. Bijvoorbeeld tijdens onze wekelijke intervisiebijeenkomsten met de coaches. Een groep studenten coach je samen en als duo-coaches geef je elkaar feedback. Je bent constant aan het reflecteren op je eigen doen en laten. Je stelt jezelf dus ook kwetsbaar op, je laat zien dat jij ook lerend bent en zet stapjes uit je comfortzone: dat wat je hoopt dat een student ook doet. Als coach ben je ook eigenaar van jouw professionalisering.

Tijdens een dialoogsessie vind ik het moeilijk om "op mijn handen te blijven zitten". Dat houdt voor mij in dat ik uit de inhoud blijf en oog houdt voor het proces. Als het onderwerp van gesprek dan ook nog eens een thema is waar ik als psycholoog veel over weet, vind ik het extra lastig. Laatst vroeg het voorbereidende groepje expliciet aan mij om enkel te observeren. Dat was bij momenten lastig als ik dacht "ga daar nu door op ...". Maar het is me gelukt. In de nabespreking kreeg ik het tot nu toe mooiste compliment als coach: "Dankjewel dat je ons de ruimte hebt gegeven en wij dit zelf mochten doen". Ja, daar doe je het toch voor als coach.'

Wat is je doel?
'In 2025 spreekt de eerste lichting Nieuwe Pedagogen ons coaches toe en dan hoop ik dat ze zeggen: “Jeetje Aafke, wat was jij een fijne coach. Jij gaf mij vooral heel veel ruimte: om te leren en om te ontdekken wie ik ben. Wie ik ben als pedagoog en hoe ik me verder kon professionaliseren. Ook dank je wel dat je al die tijd vertrouwen in mij hebt gehad”. In 2025 voelt die ‘coachjas’ al wat meer comfortabel. Voel ik me bijvoorbeeld minder ongemakkelijk als ik "op mijn handen zit" en vertrouwen houd in het proces. Ook wil ik meer bekwaam zijn in teamleren. Door te blijven reflecteren, feedback te krijgen en te gaan gluren bij de buren wil ik me blijven ontwikkelen.'