‘De mens heeft genoeg (dag)licht nodig, dat zit nu eenmaal in onze natuur’

Het is winter en dus minder lang licht. Wat doet dat met ons als mens?
‘In deze tijd van het jaar zijn we vaker moe, depressief en is onze biologische klok vaker in de war. Mensen zijn in dit jaargetijde – en dat is wetenschappelijk bewezen – minder blij dan in de zomer. Omdat je simpelweg minder daglicht binnenkrijgt.’

Hoe komt het dat we daglicht nodig hebben voor een fijner leven?
‘Omdat de natuur zo werkt. Net zoals sommige apps gemaakt zijn voor een iPhone, zijn wij als mensen gemaakt voor daglicht. Alle leven op aarde (planten, dieren, zelfs microben in de zee) is afhankelijk van daglicht. Er is geen enkel levend wezen dat vrijwillig binnen gaat zitten, op enkele uitzonderingen (zoals een mol) na. De mens is de enige diersoort die eeuwen geleden heeft besloten vaker binnen te zijn. Maar dat is dus tegen onze natuur, onze biologische klok, in.’

Hoe werkt onze biologische klok?
‘De biologische klok is een gebied in onze hersenen. Dat bereidt ons lichaam voor op wat er komen gaat, zoals een goede nachtrust bijvoorbeeld. Het is daarom belangrijk dat je biologische klok gelijk staat met de echte tijd. Word je van nature om 7.00 uur in de ochtend wakker, en slaap je om 23.00 uur in de avond? Dan weet je dat het met jouw biologische klok goed zit en dat je ‘s nachts uitrust. Maar word je altijd moe wakker en is daar écht een wekker voor nodig? Dan is je biologische klok waarschijnlijk verstoord.

Die biologische klok kun je alleen maar gelijkzetten met licht, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Er zitten namelijk naast staafjes en kegeltjes - die ervoor zorgen dat je kunt zien – ook bolletjes in je ogen. Die bolletjes zijn niet verbonden met het zichtcentrum maar met je biologische klok en het stemmingscentrum. Dit gedeelte in je hersenen bepaalt of je wel of niet blij bent. Deze bolletjes hebben alleen veel meer licht nodig dan de staafjes en kegeltjes die ervoor zorgen dat je kunt zien. Daarom loop ik altijd met mijn lichtmetertje rond om te checken of ik wel genoeg licht binnenkrijg om die bolletjes te triggeren.’

Wanneer krijg je genoeg licht binnen en doen die bolletjes z’n werk?
‘Volgens de wetenschap moet je de overdag (tussen 07.00 en 18.00 uur) minimaal 250 lux daglicht of 400 lux kunstlicht via je ogen binnenkrijgen. Je hebt hele handige apps om de verlichtingssterkte te meten, zoals Light Meter voor de iPhone. Buiten haal je altijd de 250 lux als de zon op is, maar binnen, als je niet heel dicht bij een raam zit, nooit, tenzij je de verlichting aanpast. Maar let op: ‘s avonds moet je juist zorgen voor veel minder licht, bij voorkeur minder dan 10 lux. Zo bereid je lichaam je voor op de nacht en slaap je beter.’

Wat zijn praktische tips voor meer daglicht tijdens deze donkere dagen?
‘Licht in de ochtend is het meest effectief, daarmee bewijs je je lichaam écht een dienst. Ga als de zon opkomt dus naar buiten. Blijft het de hele dag donker en regenen? Ook dan is het licht buiten vele malen sterker dan binnen en sterk genoeg voor onze bolletjes. Blijf je binnen? Zorg dan voor voldoende kunstlicht.

Tip twee is om te kiezen voor een (werk)plek met zicht op het raam, want voor daglicht hoef je dus niet per se naar buiten. En kijk daarbij bij voorkeur om de 20 minuten even, minstens 20 seconden, uit het raam. Het ontspant je ogen en je krijgt tegelijkertijd licht binnen. En word je niet wakker zonder wekker? Kies dan voor een wekker die je met licht wekt. Je lichaam kan dan zelf bepalen wanneer je klaar bent om uit je diepe slaap te komen. En je schrikt niet ineens van een hard (radio)geluid of zoemer.’

Wat wil je bereiken met de stichting The Good Light Group?
‘Dat steeds meer mensen zich bewust zijn van het effect van licht. Het zou onderdeel van ieder vitaliteitsprogramma moeten zijn, vind ik. Want het is net zo belangrijk als gezonde voeding, bewegen en ontspanning. En een portie licht binnenkrijgen kost je minder moeite dan naar de sportschool gaan, toch? Nou: go for it!’