Danae Bodewes over het nut van 'schaamteloze nieuwsgierigheid'

Op 23 september presenteerde Danae Bodewes haar boek ‘Schaamteloos nieuwsgierig’. Het is het resultaat van haar onderzoek naar de rol van nieuwsgierigheid bij bevlogenheid en zelfleiderschap voor het Fontyslectoraat Industrial engineering and entrepreneurship. Bodewes werkte drie jaar aan dit boek en interviewde 75 nieuwsgierige mensen. Haar belangrijkste vraag: Hoe blijf jij nieuwsgierig in je werk?

Zelf is Bodewes ook bovenmatig nieuwsgierig en dat bracht haar al veel goeds in haar leven. ‘Het mooie is dat ik door mijn nieuwsgierigheid veel dingen heb gedaan waarvan ik aanvankelijk dacht dat ik het niet durfde, zoals twee jaar in Mozambique werken en nu een boek schrijven en op een podium staan. Alleen dat is al een reden om zo nieuwsgierig mogelijk te blijven.’

Schaamteloos 

Het woord schaamteloos valt op in de boektitel. Is alleen nieuwsgierigheid niet genoeg? ‘Nieuwsgierigheid heeft voor veel mensen een negatieve bijklank. Ze vragen zich af waarom je zo nodig bepaalde dingen wil weten of menen dat je je bemoeit met dingen die je niet aangaan. In het verleden heeft de kerk ontwikkelingen kunnen tegenhouden door nieuwsgierigheid als ongewenst gedrag te labelen. Nieuwsgierigheid bevraagt de status quo en het kan juist heel terecht zijn om schaamteloze vragen te stellen, bijvoorbeeld waarom iets op een bepaalde manier wordt gedaan en of dit niet anders kan?’

Bodewes is zich ervan bewust dat mensen nieuwsgierige vragen irritant kunnen vinden, maar toch probeert ze zich daar niet door te laten tegenhouden. ‘Met je nieuwsgierigheid maak je dingen zichtbaar. Het is natuurlijk wel belangrijk om dat met respect voor de ander te doen. In de ideale situatie creëer je een veilige cultuur waarin mensen kritische vragen durven en mogen stellen.’

Leren en ontwikkelen

Uit diverse onderzoeken blijkt dat je je autonome motivatie aanspoort door nieuwsgierig te zijn. ‘Het is jammer om jezelf dat te onthouden. Bovendien kun je nieuwsgierigheid zien als een basishouding voor leren en ontwikkelen. Door mijn onderzoek heb ik geleerd dat nieuwsgierigheid een positief effect heeft op gewilde skills, zoals samenwerken, creativiteit, innovatie, ondernemerschap en kritisch denken.’

Waarom duurde het zo lang om dit boek te schrijven? Bodewes glimlacht: ‘Het onderwerp was zo interessant, de interviews waren zo inspirerend. Ik ontmoette steeds nieuwe mensen die ik wilde interviewen en bleef maar interessante artikelen over het onderwerp ontdekken. Daardoor was ik nooit klaar. Maar toen moest ik van de uitgever terug van vierhonderd pagina’s naar ruim tweehonderd. Kill your darlings, heet dat in schrijfjargon. Dat was lastig, maar wat ik heb geschrapt, is niet definitief weg, want er is een grote kans dat ik er later nog iets mee doe.’

Onderwijs, tools en workshops

Dit boek is een voorbeeld van de bevlogenheid en zelfleiderschap op het werk die de onderzoekster predikt in haar boek. Ze schreef dit boek namelijk voor en bij Fontys. Hoe ging dat? ‘Het onderwerp nieuwsgierigheid sluit naadloos aan op mijn onderzoeksprojecten voor het lectoraat. Het interviewen kon ik daardoor grotendeels voor mijn werk doen. Met mijn onderzoek stimuleer ik de nieuwsgierige en ondernemende houding van onze studenten en professionals en ontwikkel ik onderwijs en tools zoals bijvoorbeeld een nieuwsgierigheidsmeter voor studenten. Daarnaast deel ik mijn kennis door middel van workshops en lezingen.'

Wat kunnen wij zelf doen om nieuwsgieriger te worden? Bodewes: ‘Mijn belangrijkste advies is dat je nieuwsgierige gewoontes moet gaan ontwikkelen. In het boek noem ik er vijftig. Een daarvan is dat je jezelf voorneemt om elke dag een gesprek te beginnen met een onbekende. Er gaat een wereld voor je open.’

Schaamteloos nieuwsgierig - Voor meer bevlogenheid en zelfleiderschap is vanaf vandaag overal te koop. (Boom uitgevers Amsterdam. Paperback | isbn 9789024449644 |  224 blz. | € 24,50.)