Bijna afgestudeerd, wat nu? Twijfel en stress bij studenten

Studiekeuze- en loopbaancoach Nadine van der Hart weet het wel: ‘Neem keuzebegeleiding en zelfreflectie op in het curriculum. Zo leer je studenten dat zij de regie hebben over hun studie en verdere loopbaan.’

Een tijdje terug kwam vanuit studentengeledingen van de centrale medezeggenschapsraad de vraag of Fontys haar studenten meer ondersteuning kon bieden bij het uitstippelen van hun beroepscarrière. Om hier een adequaat antwoord op te formuleren startte Fontys in 2020 met het project Keuze na je bachelor, vanuit het programma Studiesucces.

Bijna afgestudeerd, wat nu?

En dat krijgt nu een gezicht met de website Bijna afgestudeerd, wat nu? (onderdeel van Fontys Helpt). Maar behalve dit hulpmiddel voor studenten, kunnen docenten, coaches en studieloopbaanbegeleiders nog veel meer doen voor studenten, zegt Nadine.

‘Uit de student journey die we lieten maken, bleek dat deze reis een langdurig en geleidelijk keuzeproces is, dat de hele studieloopbaan doorloopt’, vertelt Nadine. ‘Qua ondersteuning vragen onze studenten vooral hulp bij keuzemomenten in belangrijke fasen, zoals het basisprogramma, de minor en stage. Daarnaast willen ze niet alleen inzicht krijgen in keuzemogelijkheden tijdens en na hun studie, maar ook zichzelf beter leren kennen.’

Wat past bij mij?

‘Lang niet alle hbo’ers willen direct na hun bachelor gaan werken. Ze denken dat ze nog te jong zijn, zien een fulltimebaan niet zitten, of vinden het een goed moment om verder te studeren’, vervolgt de studiekeuze- en loopbaancoach. ‘En dan komen de vragen: Wat ga ik doen als ik klaar ben? Ga ik voor een tussenjaar, begin ik voor mezelf of ga ik voor een vervolgstudie? En als ik daarvoor kies, is dat dan een aansluitende master of ga ik juist voor een stuk verbreding? Hoe weet ik zeker dat ik de juiste keuze maak?’

Al deze overpeinzingen geven studenten keuzestress. ‘Gelukkig kun je het maken van weloverwogen keuzes combineren met zelfreflectie. Die twee ontwikkellijnen komen namelijk samen in één vraag: Wat past op dit moment bij mij? Het gesprek aangaan over deze keuzevraag helpt studenten om te reflecteren en dingen op een rijtje te zetten. Daarbij is het overigens wel belangrijk dat ze met iemand in gesprek gaan die ze de juiste vragen stelt’, licht Nadine toe.

Structurele ondersteuning

Om erachter te komen wat er al aan ondersteuning gebeurt, ging de projectgroep tijdens klankbordsessies en het Fontys Management Event in 2022, met studentcoaches, SLB-coördinatoren, directeuren en andere betrokkenen van Fontysinstituten in gesprek over het thema Keuze na je bachelor. Daaruit bleek dat er al veel goede voorbeelden te vinden zijn en dat er een mooie uitdaging ligt voor de organisatie: ‘Het zou goed zijn om de keuzebegeleiding structureler in te richten, zodat studenten steeds kunnen voortborduren op eerdere ervaringen en opgedane (zelf)inzichten.’

Als studiekeuzeprofessional en als lid van de projectgroep pleit Nadine voor het in het curriculum opnemen van keuzebegeleiding op cruciale momenten tijdens de studieloopbaan. ‘Studenten vinden het erg prettig om met hun keuzevragen rondom hun basisprogramma, stage en minor terecht te kunnen bij iemand van hun opleiding. Dat voelt vertrouwd en daar zit voor hen de kennis over het werkveld en eventuele bijpassende vervolgopleidingen/masters.’

‘Daarom willen we onze collega-docenten, SLB-coördinatoren en studentcoaches binnen Fontys vragen of zij dit thema binnen hun instituut en opleidingen op de kaart willen zetten. Het is écht ontzettend belangrijk voor onze studenten. Niet alleen tijdens hun studie, maar zeker daarna, waar hen een leven wacht vol ontwikkelingen.’

Workshop

Dinsdag 15 november heeft Nadine samen met haar collega Nicole Wijnbergen een pilot workshop gegeven aan studenten om ze op weg te helpen in hun keuze na hun bachelor. In de toekomst wordt het mogelijk ook weer aangeboden aan studenten omdat bleek dat er grote behoefte is aan keuzebegeleiding op dit voor de student impactvolle keuzemoment in hun studieloopbaan.