ACT zorgt voor veerkracht

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is een wetenschappelijk onderbouwde gedragstherapie uit de Verenigde Staten die inmiddels overal ter wereld wordt toegepast. ACT helpt je om negatieve gedachten, gevoelens en omstandigheden te accepteren en omarmen, in plaats van ze te proberen te vermijden of uit te schakelen. Als je negatieve gedachten namelijk onderdrukt of bestrijdt komen ze later juist sterker terug.

Maar "acceptatie" verklaart slechts de helft van de naam. Het "commit​ment"-onderdeel van ACT betekent dat je je beter leert focussen op wat voor jou belangrijk is in het leven en dat je overgaat tot actie: het stellen van waardegerichte doelen. Hierdoor verander je de negatieve spiraal in een positieve. Met meer mentale vitaliteit en een hogere kwaliteit van leven als gevolg.​

Foc​​us ve​​​​rleggen

Dat ACT werkt hebben Aafke Baars-Seebregts en Marleen de Vries zelf ondervonden. Aafke is coach in de nieuwe opzet van de Fontys-opleiding Pedagogiek in Tilburg. Marleen is bij diezelfde opleiding docent in het oude curriculum van jaar drie en vier, maar werkt nu vooral als supervisor en begeleider. En dit heeft een reden, vertelt ze: 'Ik heb MS. Daarom werk ik niet meer fulltime. Elke dag heb ik fysieke pijn door MS. Je bent snel geneigd om je alleen maar op die pijn te richten. Je neemt extra pijnstillers, gaat in bed liggen en doet van alles om van de pijn af te komen.'

'Op een gegeven moment bén je MS en raak je jezelf kwijt. ACT heeft mij geholpen om de focus van de ziekte af te halen. Ik heb erkend dat de pijn er is, dat ik niet meer alles kan en ben me gaan richten op de dingen die ik wel kan. Mijn heftigste moment was om voor een deel afgekeurd te worden en van een werkweek van veertig naar acht uur te gaan. Maar het was mijn beste beslissing. Eerst werd ik geleefd door mijn werk en holde mijn gezondheid achteruit. Nu heb ik mijn leven weer terug.'

Ook Aafke heeft de positieve effecten van ACT zelf ervaren. Zij was tien jaar docent bij Fontys Pedagogiek, maar zei een aantal jaren geleden haar baan op om haar man te helpen met zijn kledingzaak: 'Ik werkte in de winkel achter de schermen. HR, administratie. Een kantoorbaan. Maar ik werd er niet gelukkig van. Toen leerde ik ACT kennen. Het sprak me enorm aan. Ik volgde een ACT-training en leerde los te komen van de onzekerheden die ik al mijn hele leven had. Minder piekeren, niet tegengehouden worden door twijfels. Op zoek gaan naar waarden die voor mij belangrijk zijn. Dingen doen waar ik wel energie van krijg. Door ACT ben ik echt anders in het leven gaan staan.'​

Aan de keukentafel

Aafke keerde terug bij Fontys Pedagogiek en had al met Marleen gesproken over ACT. Aafke: 'We wisten beiden hoe waardevol ACT voor ons is en wilden het graag met onze collega's delen. Op een middag aan mijn keukentafel hebben we onze plannen gesmeed.' Aafke en Marleen ontwikkelden hun eigen ACT-training die ze eerst aan vijftien collega's bij Pedagogiek gaven: zes bijeenkomsten van drie uur, vanwege de zes basisprocessen van ACT.

Marleen: 'Opvallend was dat zij de training vooral zagen als een interessante tool voor hun werk met studenten. Maar tijdens de sessies merkten ze dat ACT eigenlijk begint bij jezelf. Pas als jijzelf hebt ervaren wat ACT voor je kan doen, dan kun je het ook inzetten om de veerkracht van studenten te stimuleren. Alle deelnemers werden hierdoor verrast. Wow, het brengt ons echt heel veel. Die positieve reacties waren voor ons aanleiding om ACT breder binnen Fontys uit te rollen.'​

Coachen met ACT

Aafke en Marleen hebben ACT inmiddels uitgewerkt in twee trainingen: Vitaal en Veerkrachtig en Coachen met ACT. Beide trainingen worden aangeboden door P en O en zijn voor alle Fontys-medewerkers beschikbaar. Aafke: 'Coachen met ACT hebben we al een paar keer gegeven. Deze training is bedoeld voor onderwijsprofessionals die als coach, docent of studieloopbaanbegeleider studenten ondersteunen.'

'Volgens het principe learn it, live it, pass it on leer je eerst zelf om met behulp van ACT een veerkrachtige professional te zijn. Vervolgens leren we je oefeningen die je met jouw studenten kunt doen. Een opdracht aan studenten kan bijvoorbeeld zijn: maak een week lang foto's van onderwerpen die voor jou belangrijk zijn. Je leert dus niet alleen jezelf kennen, maar je krijgt ook concrete tools om ACT in te zetten voor de studenten die je begeleidt.'​

Vitaal en Veerkrachtig

De training Vitaal en Veerkrachtig is vooral bedoeld voor de Fontys-professional zelf, aldus Marleen: 'ACT gaat je helpen om gedachten en gevoelens te accepteren, waarden te ontdekken en keuzes te maken. We leren je om zelf stappen te zetten op weg naar een waardevol werkend leven en om mentaal veerkrachtiger ofwel psychologisch flexibel te worden. Zodat je met plezier naar je werk gaat en jezelf blijft ontwikkelen, in een goede werk-/privébalans en het liefst in optimale gezondheid. Een belangrijke uitspraak binnen ACT is: it's okay not to be okay. Wij wensen al onze collega's dit inzicht toe.'